فایل صوتی داستان «دیدن ارشادی»
این فایل صوتی داستان «دیدن ارشادی» نیکول کراوس است، با ترجمهی مجید اسلامی، با صدای مترجمش، که پیشتر متن مکتوبش در سال ۹۷ در این سایت منتشر شده. موسیقی: دایانا کرال، از آلبوم “All For You” Majid Eslami · Seeing Ershadi final Views: 182
«پستمدرنیسم» در سینما و هنرهای دیگر
سال ۹۶ یک انجمن مرتبط با هنرهای تجسمی از من دعوت کرد که در حضور اعضایشان دربارهی مفهوم «پستمدرنیسم در سینما» صحبت کنم. این بحث به مفاهیم «کلاسیک بودن»، «مدرنیسم» و «پستمدرنیسم» در سینما و هنرهای دیگر اختصاص داشت و به بسیاری از فیلمها، رمانها و و هنرمندان کلاسیک و معاصر و فیلمهایی چون آقای […]
صحنههایی از یک طلاق
Majid Eslami · پادکست دربارهی سریال «در انتهای شب» آیدا پناهنده سریال «در انتهای شب» ساختهی آیدا پناهنده در هفتههای اخیر در شبکههای خانگی به نمایش درآمد و نظرهای متفاوتی را برانگیخت. پادکست تازهی ما به این سریال اختصاص دارد و کوشیدهایم با نگاهی تحلیلی به جنبههای مختلفش بپردازیم. میتوانید این پادکست را […]
ستارهها و تقویم
من خانم زری خوشکام را بعد از انقلاب دیدم. اما او هنرپیشهی قبل از انقلاب نبود. زندگی یگانهای داشت که چند روز پیش تمام شد و تناش و اسمش و تاریخش مال خودش بود. تاریخ شخصی ما مال خودمان است. فجایع تاریخی میتوانند تاریخ ما را مچاله کنند و از هم بدرند، اما ما نه […]
چتر رنگی بر فراز شهر خاکستری
مهندس فرمان را میدهد دست رسول و گاز میدهد و روی تصویر (که فید میشود در سیاهی) میپرسد: «ترسو نباشی یه وقت؟» و رسول با پاسخش از همینجا به جهان فیلم قدم میگذارد: «نه آقا برا چی؟ نمیترسیم.» جهانی که با غلیظ کردن شدت رنگ زرد، در بافت تصویریاش و لکههای قرمز و آبی جابهجا، […]
پادکست دربارهی “نگهبان شب”
Majid Eslami · گفتوگو برای سایت چهار نگهبان شب، تازهترین فیلم رضا میرکریمی چند هفتهایست در سینماها به نمایش درآمده و در میان خیل فیلمهای سوپرمارکتی، اکران غریبانهای دارد. این پادکست به گفتوگویم با میرکریمی اختصاص دارد. اگر ساوندکلاد باز نشد میتوانید پادکست را در اینجا گوش کنید. Majid Eslami · گفتوگو برای سایت چهار […]
یک نفس عمیق و بعد تمام
سارای هشت ساله، مقنعهی سفید به سر، در پاسخ مازیار بهاری میگوید دوست دارد تصویر سعید حنایی را همه جا بکشد تا همه بفهمند مادر او فیروزه، قربانی چهاردهم سعید حنایی، بیگناه بوده است. ترکیببندی آنچه تصویر میکند همزمان کودکانه است و غریب. بالای صفحه را با میلههای راه راه سیاه زندان پوشانده و در پایین مثلثی ساخته است میان تن بیجان مادرش و خودش که گریان و زانوزده با دستهای بازِ پرسشگر به سعید حناییِ اخم درهمکرده با لباس زندان و دستبند نگاه میکند.
اشباح زنده و سیبهای خیالی
شاید روزی از پاییز سال ۱۳۷۹ بود یا سالی پیش یا سالی پس از آن. من در دفتر همایون پایور نشسته بودم و قرار بود همان روزها همراه او به عنوان فیلمبردار و یک گروه کوچک به رشت برویم و فیلم مستندی را که میخواستم از بازار رشت بسازم شروع کنیم. در زدند و […]
پوست انداختن
تماشاگر وضعیت تماشاگر پوست بیشباهت به مادر آراز نیست. پیرزن که عمری افسار جنها را در دست داشته و چموخم مراوده با آنها را میدانسته، اکنون رکب خورده و رشتهی امور از دستش در رفته است. این بار جنها افسار گسستهاند تا دورهاش کنند و بازیاش بدهند. پوست حتی با جدیترین مخاطبانش چنین میکند. ای […]
پادکست دربارهی «آتابای» (نیکی کریمی)
«آتابای» (نیکی کریمی) از مهمترین فیلمهای این سالهای سینمای ایران است. همزمان با اکران عمومی فیلم، این گفتوگوی تحلیلی را به آن اختصاص دادهایم. اگر ساوندکلاود باز نشد. پادکست را اینجا گوش کنید (یا میتوانید دانلود کنید). chahaarpodcast10 · Naghmeh Samini & Majid Eslami about Atabai Views: 1311
ملاقات با نهنگ [۱]
یک قاب را میتوان عنصری برای مرزبندی یک منطقه یا یک سطح معین دید. برای تأکید بر جایی مشخص از جهان بصری. شبیه یکجور استعاره یا صنعت ادبی. الشاندرا آی کینتاس [۲] جهان توئین پیکس دیوید لینچ در شروع، جهانی بود ثبت شده روی نگاتیو ۳۵ میلیمتری، ترکیببندی یا درواقع compose شده […]
قهرمانیها؟… آه، اسبها پیرند
قهرمان نه مثل چهارشنبهسوری با دقت دراماتیک مینیاتوری و موقعیتهای عاطفی شخصیتهایش آدم را تحت تاثیر قرار میدهد، نه مثل فروشنده آدم را بابت برخی لحظهها و مایهها حرص میدهد، نه مثل جدایی و درباره الی با جنبههای متناقضاش دچار دوگانگی میکند، و نه حتی مثل گذشته و همه میدانند است که ضعفهایش را […]
وقت مردن نیست …
تو دوست داشتی متنهایت را اینجوری بنویسی، با خطاب به همین «تو» که گاهی واقعا کسی دیگر است، مثل شاهی که یک کتاب دربارهاش نوشتی و از اسم کتاب تا تمام صفحاتش با همین «تو» از زندگیاش گفتی. خطاب به دیگری، حتی آن دیگری که دیگر نیست که ببیند مخاطب توست… … و همچنین همیشه […]
…و مرگ، آن درخت تناور بود*
دلبستگی و انسِ نگارنده با آخرین ساختهی صفی یزدانیان، جدا از انگیزههای سینمایی که به آنها اشاره خواهم کرد، وابسته به نوعی همخوانیِ فضای آن با این روزهای کرختِ کروناییست. بهنظر میرسد آمیختگی حسیِ مخاطب با اتمسفر فیلم در این عصر ناخوشی، حاصلِ آمیختن ناخودآگاه دو نگاه زیباییشناسی و زیستشناسی به اثر است؛ زیستی نه […]
پادکست دربارهی فیلمهای جشنواره فجر ۹۹
chahaarpodcast9 · پادکست دربارهی فیلمهای جشنواره فجر ۹۹ برای سایت چهار در این پادکست به تحلیل فیلمهای جشنواره فیلم فجر ۹۹ میپردازیم. Views: 1412
همچون در یک آینهی تار
سالها پیش آذر نفیسی در کلاس درساش دربارهی ادبیات به شاگردهایش میگفت (نقل به مضمون): «اگر میخواهید بفهمید نوشتههای داستایفسکی چرا مهم است، بروید نگاهی بیندازید به دفترچه خاطرات خودتان و ببینید حتی در نوشتههایی که قرار نیست کسی بخواند چهقدر خودتان را مظلوم و موجه نشان دادهاید. در این نوشتهها همیشه دیگراناند که ظالم […]
دریغا عشق که شد و باز نیامد
سکانس پایانی ناگهان درخت محرک اصلی این نوشته است. این پایان نه تنها هیچ نشانی از فرودِ تسکیندهندهی سینمای بدنه ندارد، در غوغای موسیقیِ کوبنده و هشداردهندهاش، و در تعددِ کنشها و شناسههای نمادیناش، حامل نیروی انباشتهایست که مسیرِ تا آن لحظه آرام و سلّانه طیشدهی فیلم را بحرانی میسازد و به جای آن که […]
شاید شیطان
آنچه گذشت اگر منظور از فیلم مهجور اثری تکافتاده، دیدهنشده و قدرنادیده باشد سخت بتوان در سینمای ایران مهجورتر از شطرنج باد پیدا کرد. مسئله صرفاً این نیست که فیلم طی حیاتِ چهل و چند سالهاش تنها چهار سانس رنگِ پرده را دید۱. از بد حادثه فیلمهای مهم دیگری هم هستند که به لحاظ اکران […]
ما لعبتکانیم و فلک لعبتباز
هوشنگ گلشیری داستانی کوتاهی دارد به نام خانه روشنان که اوایل دههی هفتاد نوشته است. هفتهی گذشته که برای اولین بار داستان را میخواندم بهنظرم رسید هر خط متن نیاز به مکث، بازخوانی جملات قبلی و چیزی شبیه کشف رمز دارد: «این جملهای را که خواندم چه ارتباطی با جمله و پاراگراف قبل داشت؟ … […]
شگرد و شهود
Gallery Of Cartoons By Rodrigo De Matos – Portugal معمولا خیلی کم پیش میآید که به نوشتههای گذشتهام رجوع کنم. این مورد هم تصادفی پیش آمد و دیدم بعد از گذشت پانزده سال هیچ نیازی به تغییر ندارد. این نوشته در سال ۱۳۸۴ در بخش «یادداشت سردبیر» ماهنامه هفت منتشر شده و بهنظرم هنوز قابلیت […]
پادکست دربارهی فیلمهای جشنواره ۹۸
در این پادکست کوشیدهایم به کیفیت فیلمهای جشنوارهی امسال و تفاوتها و شباهتهای آنها با همدیگر بپردازیم. Views: 1528
یادداشتهای جشنواره (۹۸) ـ ۵
ابر بارانش گرفته (مجید برزگر) ستاره (از پنج): ** فیلم تازهی برزگر همزمان دو احساس متضاد را ایجاد میکند: از یک طرف از نظر بصری ـ با کادر بسیار عریض و سر و شکل بسیار تمیز و شکیلاش که با مینیمالیسم مصالح داستانیاش بیشتر جور درمیآید ـ نسبت به فیلمهای قبلی گامی رو به جلو […]
یادداشتهای جشنواره (۹۸) – ۴
درخت گردو (محمدحسین مهدویان) ستاره (از پنج): 0 مثل این است که شاگرد زرنگ کلاس تغییر رشته داده باشد و از رشتهی تجربی رفته باشد ریاضی و حالا در درسهای مثلثات و هندسه تحلیلی دچار مشکل شده باشد! مشکل فیلم مهدویان خود فیلم نیست، بلکه بیشتر عزم ساخته شدنِ فیلم است که از یکجور اعتماد […]
یادداشتهای جشنواره (۹۸) – ۳
سه کام حبس (سامان سالور) ستاره (از پنج): ۱/۲ این فیلم را از این پس میتوان به عنوان متری برای سیاهنمایی زورکی تلقی کرد (تا به حال فکر میکردم کارت پرواز مهدی رحمانی بهترین نمونهی این نوع فیلمّهاست). این که تمام بدبختیهای ممکن ناگهان بر یک زوج نازل شود (ضربه مغزی و اعتیاد و قاچاق […]
یادداشتهای جشنواره (۹۸) – ۲
پوست (بهمن و بهرام ارک) ستاره (از پنج): ۱/۲*** فیلم اول برادران ارک مسحورکننده است. یکی از بهترین فیلم اولهای تمام این سالها. چیزهایی (از جمله زبان آذری و حضور بازیگران بومی) این فیلم را به ساختهی ستودنیِ اصغر یوسفینژاد ـ خانه ـ نزدیک میکند، ولی برادران ارک راه دیگری را انتخاب کردهاند: بنا کردنِ […]
یادداشتهای جشنواره (۹۸) – ۱
تومان (مرتضی فرشباف) ستاره (از پنج): **** تومان عملا شبیه هیچ فیلمی نیست، ممکن است برخی مایهها و تکنیکها آدم را یاد فیلمهایی بیندازد (فیلمهایی که ربطی به هم ندارند)، اما این رویکرد ماکسیمالیستی (هم نمای بلند و هم سکانسّ مونتاژی، هم قاب عریض و هم قاب مربع، هم دوربین متحرک و هم دوربین ثابت، […]
پادکست دربارهی وضعیت فعلی سینمای ایران
همچنان که به پایان سال سینمایی نزدیک میشویم این پادکست را اختصاص دادیم به گفتوگویی با شهرام مکری دربارهی وضعیت فعلی سینمای ایران (از نظر مکانیزم تولید و پخش فیلم) و نیز دربارهی گروه «هنر و تجربه». گفتوگو حدود یک ماه پیش، قبل از سفر مکری به آمریکا ضبط شده است. Views: 855
تحریم جشنواره فیلم فجر، آری یا نه
بازنشر این نوشته (جز با اجازهی نویسنده) به هیچ شکلی در هیچ رسانهای مجاز نیست. در آستانهی جشنوارهی فیلم فجر اوضاع عادی نیست. دو ماه پیش سر گران شدنِ بنزین کل کشور دچار بحران شد و عدهی زیادی کشته شدند، بعدتر آمریکا علیه ایران حملهی تروریستی انجام داد، ایران پایگاههای خالی آمریکا را هدف قرار […]
بهترین فیلمهای دهه ۲۰۱۰
سنت نظرسنجی بهترینهای دهه را بسیاری مجلات و سایتهای معتبر سینمایی جدی میگیرند. تصمیم گرفتیم در سایت چهار نظر منتخبی از منتقدان و سینماگران ایرانی را که در سالهای اخیر به مناسبتی با این سایت همکاری داشتهاند در کنار هم قرار دهیم و برخی یادداشتهایی هم ضمیمه کردهاند. بیشتر سینماگران ترجیح دادند فقط دربارهی سینمای […]
پادکست دربارهی «قصر شیرین»
به مناسبت اکران فیلم «قصر شیرین» با رضا میرکریمی به گفتوگو نشستهام. اگر ساند کلاد باز نشد، این پادکست را از اینجا گوش کنید. Views: 1697
«سمنبويانی» براي سرخپوستِ ناديده
قصهها احتمالا یکی از قدیمیترین ابزارهایی که آدم و شاید خدا، خلق کرده «قصه» است. ابزارها چیزهاییاند که بودنمان را راحت میکنند. راحتتر. راهمان را هموارتر، خوابمان را شیرینتر، و کارمان را آسانتر. شاید بتوان اینطور تصور کرد که در زمانهای بسیار قدیم، زمانهای خدایانِ بسیار، قصهها، عشق و مرگ و تصادم خدایانِ متکثر […]
دربارهی «رضا» (علیرضا معتمدی)
۱ بازوی چرخان پرگار. پرگار برکنارشونده. محیط دایره. مکان هندسی بینهایت نقطه همجوار. زمين بازی آفریدهها. روايت. كسي در مركز قاب خوابيده است، در نمايی عمودی كه قوسی از نور بخش كمي از آن را روشن كرده و بقيه تاريك است. در همين نما كمكم نور دميده میشود و صبح میشود. رضا رو به دوربین […]
پادکست دوم دربارهی جشنواره فیلم فجر
این دومین پادکست سایت چهار است که در آن به کیفیت فیلمهای جشنواره و کیفیت داوری و مکانیزم تولید فیلم در سینمای ایران میپردازیم، و این که چگونه میتوان فیلمهای سینمای ایران را دستهبندی کرد. Views: 1116
پادکست اول دربارهی جشنواره فیلم فجر ۹۷
این نخستین پادکست سایت چهار است دربارهی کیفیت فیلمهای جشنواره فجر، که به نحوهی عمل هیات انتخاب جشنواره، مشکلات تولید سینمای ایران و به فیلمهای غلامرضا تختی، مسخرهباز و سرخپوست (با اشاره به چند فیلم دیگر) پرداختهایم. پادکست دوم ادامهی این بحث خواهد بود با اشاره به جوایز جشنواره و کیفیت داوری. Views: 1554
گزارش جشنواره فیلم فجر
روز دوم 15:03: هنوز کارتام به دستام نرسیده. بیرون منتظر ایستادهام و آن دورها توی پارک، مرد شکمگندهای را تماشا میکنم که با جدیت سرازیری طولانیای را عقبعقب میدود و ناگهان حس میکنم پیر شدهام. یک روز دیر رسیدهام جشنواره. دیگر قطع امید کرده بودم و وقتی هم خبردار شدم من آن دومین نفرِ خوششانس […]
یادداشتهای جشنواره فجر-۵
ماجرای نیمروز۲ (محمدحسین مهدویان) ۱/۲* ماجرای نیمروز۲ را هر جور نگاه میکنم معیوب به نظر میرسد: فیلم قبلی (ماجرای نیمروز۱) یک تریلر ماجرایی بود و این یکی بین تریلر بودن و جنگی بودن در نوسان است. دو فیلم متفاوت که با هم مخلوط نشدهاند، انگار بهتناوب فرصت حضور پیدا میکنند؛ غیبتِ شخصیت جذاب و معتدلی […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۴
متری شش و نیم (سعید روستایی) * «سقوط آزاد» شاید تعبیریست که برای توصیف فیلم دوم سعید روستایی مناسب باشد. باورکردنی نیست که نویسندهی موفق ابد و یک روز چهطور هم در انتخاب سوژه، هم در انتخاب مسیر قصه و شخصیتپردازی اینقدر اشتباه داشته باشد. قصهی «دزد و پلیس» (ژان والژان/ژاور) فیلم حتی در نیمهی […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۳
قصر شیرین (رضا میرکریمی) *** در فیلم تازهی رضا میرکریمی به نظر میرسد «تعادل» واژهای کلیدی باشد: تعادل در لحن، در اندازهی دراماتیک شدنِ وقایع، در نحوهی انتقال اطلاعات، در حجم دیالوگها، و البته در بازیها. قصر شیرین شاید همان نمونهایست که در سینمای ایران کم پیدا میشود؛ فیلمی که از دید انواع و اقسام […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۲
بنفشه آفریقایی (مونا زندی حقیقی) ۱/۲** خلاصه داستان فیلم در نگاه اول تجسم فیلمی ملالآور و آشناست: زن جاافتادهای (معتمدآریا) میخواهد بهرغم عدم رضایت شوهرش (آقاخانی) داوطلبانه از شوهر سابقاش (رضا بابک) که در آسایشگاه سالمندان است نگهداری کند. ولی این فیلم دوم مونا زندی، با خلوتی دلپذیرش، جغرافیای بسیار باهویتاش، تصویرهای جذابش، و از […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۱
کارتها جشنواره فجر همیشه آدم را غافلگیر میکند، اغلب با شوکهای منفی. فکر میکنم بعد سی سال شرکت در جشنواره آن را خوب میشناسم. ولی اشتباه میکنم. پس از ماجراهایی که برای ماهنامه ۲۴ پیش آمد، اولین سالیست که از طرف سایت «چهار» تقاضای کارت کردهایم و هیچ تصوری ندارم که چه تعداد کارت بهمان […]
جدول ارزشگذاری فیلمهای ایرانی سال ۹۷
چند توضیح: ۱. این جدول بهمرور کامل خواهد شد. ممکن است فیلمهای تازه اکران شده به آن اضافه شوند، یا بعضی خانههای خالی توسط منتقدان پر شوند و جدول دچار تغییراتی شود. ۲. فقط فیلمهایی در معدلگیری قرار گرفتهاند که توسط دستکم سه نفر ارزیابی شدهاند. طبعا با پر شدن احتمالی خانههای خالی ممکن است […]
اینجا و آنجا
Home: بهشت، زمين، خانه مادری، ايران، اصفهان صحنه تمام شده است و در انتهای صحنه زن كهنسال (مادر دكتر) روی يك راحتی نشسته، رو به دوربين و در سكوت به جايی روبهرويش خيره مانده. سكوت ادامه دارد و تصوير هم. و او با انگشتهايی كه احتمالا گذر زمان كج و معوجشان كرده روی دستهی چوبی […]
گفتوگوی مجید اسلامی با هومن سیدی
مغزهای کوچک زنگزده تازهترین فیلم هومن سیدی از مطرح ترین فیلمهای جشنواره فجر ۹۶ بود که در نمایش عمومی نیز با اقبال فراوان تماشاگران روبهرو شده است. پادکست تازهی سایت چهار به گفتوگو با هومن سیدی دربارهی این فیلم اختصاص دارد Views: 1505
پادکست دربارهی ماهنامه ۲۴
مدیریت موسسه همشهری اخیرا به شکلی غافلگیرکننده تصمیم گرفت اختیار هشت مجلهی این موسسه (از جمله ماهنامه سینمایی ۲۴ و همشهری داستان) را به بهانهی ضرردهی به بخش خصوصی (یک فرد حقیقی) واگذار کند. به این بهانه گفتوگویی انجام دادهایم با حبیبه جعفریان (دبیر تحریریه ۲۴ و نویسندهی همشهری داستان) و یحیی نطنزی (معاون سردبیر […]
روز بیخستگی دویدن، شب سرشکستگی*
نخستین حضورِ یاسر (امیر جدیدی) در عرقِ سرد از بیشترِ تماشاگران خنده میگیرد. با ظاهری آراسته رو به دوربین ایستاده و دارد با خوشرویی و متانت شعر میخواند. ظاهراً هیچ چیزِ خندهآوری وجود ندارد و آنچه میبینیم بازسازیِ وفادارانهی شوهای تلویزیونیست. سر و وضع و پوششِ مجری همان است که باید باشد و دایرهی لغات […]
برخاستن از خاکستر
گردِهمآییهایِ همکلاسیهای سابق در کُنه خود حرکتی آیینی برای متوقّف کردنِ زمان است. آدمهایی که مدّتهاست از یکدیگر دور افتادهاند، جمع شدهاند تا ــ به شکلی نمادین ــ به عقب بازگردند و شِمایی از دورانِ سپری شده بیافرینند. این بازگشت به گذشته قاعدتاً باید برای فرید خوشایند باشد چرا که یادآورِ روزهاییست که همه […]
نگاهی به «شمارهی 17 سهیلا» محمود غفاری
علاقهی سهیلا به رادیو به چشمِ مسعود غریب و دمده میآید. میگوید رادیو دورهاش گذشته و چیزیست دلخواهِ پیرمردها. سهیلا بیش از آنچه باید از طعنهی مسعود میرنجد. چرا؟ آیا اشاره به پیری او را یادِ سن و سال و فرصتهای هدر رفته انداخته؟ در نگاه اول شاید، امّا با تعمّقِ بیشتر پای دلایلِ پیچیدهتری […]
آنها دوان دوان میآیند
رستگاری در نرماندی روز پنجشنبه ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) دقایقی مانده به ظهر تیری فرمو، مدیر کل جشنواره کن، در حالی لیست فیلمهای بخش رسمی هفتاد و یکمین دوره جشنواره کن را در سالن او ژه سه نرماندی شهر پاریس اعلام میکند که نمایش یک فیلم در بخش مسابقه پیشتر به شکل رسمی اعلام شده […]
دربارهی «کلهسرخ» کریم لکزاده
قصه مرد کنج اتاقی محقر که با شعلهی اجاقگاز محقری گرم میشود خوابیده. با صدای ضرب ریگها بر شیشهی پنجره تکان نمیخورد و بیدار نمیشود. ریگ میشود قلوهسنگ و شیشه را میشکند و از خواب میپراندش، بیدارش میکند. زمستان است و هوا بس سرد. مرد اما خیالاش نیست. خیالاش به هیچ نیست انگار. چهره و […]
شب هزار و یکم
شب یکم. تمرین اول همیشه سخت است. نمیدانی این گروه پنجاه نفرهای که در این لحظهی شروع، با لبخند دور زمین گرد ایستادهاند و به هم انرژی میدهند، چه مسیری را پیش رو دارند تا رسیدن به هدف. نمیدانی حالا که از روی کاغذ به اجرا رسیدهایم، چهطور پیش خواهیم رفت. نمیدانی آستانهی صبر گروه […]