بهترین فیلمهای دهه ۲۰۱۰
سنت نظرسنجی بهترینهای دهه را بسیاری مجلات و سایتهای معتبر سینمایی جدی میگیرند. تصمیم گرفتیم در سایت چهار نظر منتخبی از منتقدان و سینماگران ایرانی را که در سالهای اخیر به مناسبتی با این سایت همکاری داشتهاند در کنار هم قرار دهیم و برخی یادداشتهایی هم ضمیمه کردهاند. بیشتر سینماگران ترجیح دادند فقط دربارهی سینمای […]
پادکست دربارهی «قصر شیرین»
به مناسبت اکران فیلم «قصر شیرین» با رضا میرکریمی به گفتوگو نشستهام. اگر ساند کلاد باز نشد، این پادکست را از اینجا گوش کنید. Views: 1707
پادکست دربارهی فصل پایانی «بازی تاج و تخت»
سریال بازی تاج و تخت یک ماهی هست به پایان رسیده و فصل آخرش هیاهوی بسیاری به پا کرده. پیش از این دو بار در سایت چهار به این سریال پرداخته بودیم. این میتواند بخش سوم و پایانی این بحث باشد که با تمرکز بر فصل هشتم و پایانبندی سریال تدارک دیدهایم. این پادکست را از اینجا […]
«سمنبويانی» براي سرخپوستِ ناديده
قصهها احتمالا یکی از قدیمیترین ابزارهایی که آدم و شاید خدا، خلق کرده «قصه» است. ابزارها چیزهاییاند که بودنمان را راحت میکنند. راحتتر. راهمان را هموارتر، خوابمان را شیرینتر، و کارمان را آسانتر. شاید بتوان اینطور تصور کرد که در زمانهای بسیار قدیم، زمانهای خدایانِ بسیار، قصهها، عشق و مرگ و تصادم خدایانِ متکثر […]
ماجراهای نشاطآور
برای تماشای فیلم جدید آرنو دپلشن روبه، یک نور [یا «اوه، مرسی»] کمی زودتر وارد سالن دوبوسی شدهام. جشنواره به روزهای پایانی نزدیک شده و از نقطه اوج عبور کرده است. عطش فیلم دیدن کمتر شده و دیگر از ازدحام معمول خبری نیست. دیروز روزی روزگاری … در هالیوود، فیلم جدید کوئنتین تارانتینو را دیدهام […]
پادکست دوم دربارهی جشنواره کن ۲۰۱۹
این پادکست دوممان از جشنواره کن ۲۰۱۹ است که در آن به فرمولهای حضور در جشنواره، دلایل غیبت سینمای ایران و ارزیابی جوایز جشنواره پرداختهایم. ـ در ضمن نام فیلم دیائو یینان، دریاچهی غاز وحشیست، نه «دریاچهی قوی وحشی» که در پادکستها آمده. Views: 1554
جدول ارزشگذاری نهایی
Views: 2588
تارانتینو، کشیش و دیگران
روزی روزگاری… در هالیوود (کوئنتین تارانتینو) تارانتینو هیچوقت فیلمساز محبوبم نبوده. هیچوقت دلم برای تماشای فیلمی از او تنگ نشده، چه پالپ فیکشن، چه بیل را بکشها، و چه فیلمی که بیشتر از بقیه دوست داشتم (جکی براون). فیلم تازهاش هم از این قاعده مستثنی نیست. تک سکانسهای برجسته دارد، لحن شوخیهایش بعضی جاها خیلی […]
لهجههای غربی، جوانهای شرقی
در اتاق مطبوعات نشستهام و دستم به نوشتن دربارهی این فیلمهای متوسط و بد جشنواره نمیرود. یک ژورنالیست اهل چین اجازه میگیرد کنارم بنشیند. مودب است و انگلیسی را بهطرز شیرینی آمیخته به زبان مادریاش صحبت میکند. لپتاپش را بیرون میآورد، لبخند میزند: «چیزی مینوشید برایتان بگیرم؟». به فنجان قهوهام اشاره میکنم و میگویم ممنونم. […]
جدول ارزشگذاری فیلمهای جشنواره کن ۲۰۱۹ تا روز هفتم
Views: 1805
چه کسی بستهها را تحویل میگیرد؟
آمدیم، نبودید (کن لوچ) فیلم کن لوچ با موقعیت اولیهای کاملا شبیه دزد دوچرخه (دسیکا) شروع میشود: ریکی (مردی میانسال با دو فرزند نوجوان و همسری که به عنوان پرستار سالمندان کار میکند) در یک شرکت پست بخش خصوصی شغلی پیدا میکند که باید برای آن ون داشته باشد و برای خرید قسطی ون […]
زامبیهای جارموش و نصّابهای تاتی
در صف نمایش فیلم افتتاحیه جشنواره مردهها نمیمیرند (جیم جارموش) ایستادهام، یک فضای باز خاطرهانگیز برای چند نسل. برای ورود به سالن دوبوسی باید از پلههای کاخ بالا بروی. این بخشی از یک سنت فرانسویست که این سالها حفظ شده است. روز اول است و ازدحام مطبوعاتیها منجر به صفی طولانی شده. اغلب سرحال […]
دیگر نمیمیری!
فیلم تازهی جیم جارموش حتی از تصوری که تماشای تیزرش بهوجود میآورد هم بدتر است. (وقتی تیزرش را دیدم وحشت کردم. فکر کردم اگر این تیزر مربوط به فیلمی از برادران کوئن بود خیالم راحت بود، ولی به این جارموشِ تازه اعتماد نداشتم. حق داشتم.) یکسوم اول فیلم به گونهای پترسونوار به ترسیم روابط آدمها […]
پیش از شروع
یک ضربالمثل فرانسوی میگوید: «من مثل شترم. راه بیفتم دیگر نمیایستم!» حالا حکایت من است با جشنواره کن. حالا که راه افتادهام، دیگر نمیتوانم متوقف شوم! حتی اگر شرایطی مثل امسال باشد که فیلمسازهای موردعلاقهام در جشنواره حاضر نباشند و هواشناسی نشان دهد که با شروع جشنواره اکثر روزها ابری و بارانی خواهد بود و […]
فیلمسازی یکجور جستوجوست
تماشای فیلم بسیار رادیکال دلبستگی (Belonging) در جشنواره جهانی فجر برای من شگفتانگیز بود. فیلمی بسیار مینیمال، ادبیاتمحور و خاص که بهآسانی میشود پیوندش را با دنیای شهرام مکری و بی گان (فیلمساز چینی) پیدا کرد، بیآن که تقلیدی از آن دو باشد. اصولا این جشنواره فرصتیست استثنایی برای دیدن اینطور فیلمها که معمولا جای دیگر نمیشود […]
گرگها و کلاهها
روز آخر است. همیشه بعد از اختتامیه حس میکنی جشنواره سوت و کور شده. فجر داخلی هم وقتی نامزدهایش را میانۀ جشنواره اعلام میکردند به طرز دلگیری خلوت میشد و دیگر پرنده پر نمیزد در کاخ. امسال اما چارسو خیلی هم خلوت نشده. مهمانهای خارجی بیشترشان رفتهاند و رفتنشان به چشم میآید و همان […]
تکدرخت و طناب
چشماندازِ یک تکدرخت؛ پای آن پیکری، به نظر بیجان رهاشده و بر شاخههایش طنابی آویخته که با آهنگِ باد میرقصد. بینِ تابلوهایی که درختِ گلابیِ وحشی با آنها به یاد میآید، این یکی را میتوان مشخصاً برگرفته از کیارستمی دانست و به یاد آورد جیلان از همان گامهای نخست، وقتی در فضای روستاییِ ابرهای ماهِ […]
دربارهی «رضا» (علیرضا معتمدی)
۱ بازوی چرخان پرگار. پرگار برکنارشونده. محیط دایره. مکان هندسی بینهایت نقطه همجوار. زمين بازی آفریدهها. روايت. كسي در مركز قاب خوابيده است، در نمايی عمودی كه قوسی از نور بخش كمي از آن را روشن كرده و بقيه تاريك است. در همين نما كمكم نور دميده میشود و صبح میشود. رضا رو به دوربین […]
«روما»ی کوارون و تصویرهای شگفتانگیزش
مقدمه روما فضا را دوقطبی کرده. چند سال پیش (بهنظرم سر فیلم ماهی و گربه) نوشته بودم فیلمهایی که در موردشان توافق عمومی وجود دارد توهماند، و فیلمهایی که فضا را دوقطبی میکنند واقعیتاند. این که فیلمی را همه دوست داشته باشند معنیاش این نیست که مترهای یکسانی وجود دارد. همه دوست دارند، ولی هر […]
پادکست دوم دربارهی جشنواره فیلم فجر
این دومین پادکست سایت چهار است که در آن به کیفیت فیلمهای جشنواره و کیفیت داوری و مکانیزم تولید فیلم در سینمای ایران میپردازیم، و این که چگونه میتوان فیلمهای سینمای ایران را دستهبندی کرد. Views: 1120
بخشش لازم نیست اعدامش کنید
ذرهبینِ بدگمانی را به دست گرفتن و تفتیشِ نقطه به نقطهی صحنهی جرم/پردهی سینما، از کجا، و از کدامین اثرِ فرهادی، اوّلبار، در ذهنمان رخنه کرد؟ یادتان میآید؟ اگر خوب به یاد دارید، میشود به پاسخ یک سؤال دیگر هم کمی فکر کنید: آنزمان -که یادتان آمد- که فهمیدید قضیه از این قرار است و […]
پادکست اول دربارهی جشنواره فیلم فجر ۹۷
این نخستین پادکست سایت چهار است دربارهی کیفیت فیلمهای جشنواره فجر، که به نحوهی عمل هیات انتخاب جشنواره، مشکلات تولید سینمای ایران و به فیلمهای غلامرضا تختی، مسخرهباز و سرخپوست (با اشاره به چند فیلم دیگر) پرداختهایم. پادکست دوم ادامهی این بحث خواهد بود با اشاره به جوایز جشنواره و کیفیت داوری. Views: 1554
گزارش جشنواره فیلم فجر
روز دوم 15:03: هنوز کارتام به دستام نرسیده. بیرون منتظر ایستادهام و آن دورها توی پارک، مرد شکمگندهای را تماشا میکنم که با جدیت سرازیری طولانیای را عقبعقب میدود و ناگهان حس میکنم پیر شدهام. یک روز دیر رسیدهام جشنواره. دیگر قطع امید کرده بودم و وقتی هم خبردار شدم من آن دومین نفرِ خوششانس […]
یادداشتهای جشنواره فجر-۵
ماجرای نیمروز۲ (محمدحسین مهدویان) ۱/۲* ماجرای نیمروز۲ را هر جور نگاه میکنم معیوب به نظر میرسد: فیلم قبلی (ماجرای نیمروز۱) یک تریلر ماجرایی بود و این یکی بین تریلر بودن و جنگی بودن در نوسان است. دو فیلم متفاوت که با هم مخلوط نشدهاند، انگار بهتناوب فرصت حضور پیدا میکنند؛ غیبتِ شخصیت جذاب و معتدلی […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۴
متری شش و نیم (سعید روستایی) * «سقوط آزاد» شاید تعبیریست که برای توصیف فیلم دوم سعید روستایی مناسب باشد. باورکردنی نیست که نویسندهی موفق ابد و یک روز چهطور هم در انتخاب سوژه، هم در انتخاب مسیر قصه و شخصیتپردازی اینقدر اشتباه داشته باشد. قصهی «دزد و پلیس» (ژان والژان/ژاور) فیلم حتی در نیمهی […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۳
قصر شیرین (رضا میرکریمی) *** در فیلم تازهی رضا میرکریمی به نظر میرسد «تعادل» واژهای کلیدی باشد: تعادل در لحن، در اندازهی دراماتیک شدنِ وقایع، در نحوهی انتقال اطلاعات، در حجم دیالوگها، و البته در بازیها. قصر شیرین شاید همان نمونهایست که در سینمای ایران کم پیدا میشود؛ فیلمی که از دید انواع و اقسام […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۲
بنفشه آفریقایی (مونا زندی حقیقی) ۱/۲** خلاصه داستان فیلم در نگاه اول تجسم فیلمی ملالآور و آشناست: زن جاافتادهای (معتمدآریا) میخواهد بهرغم عدم رضایت شوهرش (آقاخانی) داوطلبانه از شوهر سابقاش (رضا بابک) که در آسایشگاه سالمندان است نگهداری کند. ولی این فیلم دوم مونا زندی، با خلوتی دلپذیرش، جغرافیای بسیار باهویتاش، تصویرهای جذابش، و از […]
یادداشتهای جشنواره فجر – ۱
کارتها جشنواره فجر همیشه آدم را غافلگیر میکند، اغلب با شوکهای منفی. فکر میکنم بعد سی سال شرکت در جشنواره آن را خوب میشناسم. ولی اشتباه میکنم. پس از ماجراهایی که برای ماهنامه ۲۴ پیش آمد، اولین سالیست که از طرف سایت «چهار» تقاضای کارت کردهایم و هیچ تصوری ندارم که چه تعداد کارت بهمان […]
جدول ارزشگذاری فیلمهای خارجی سال
چند توضیح: این جدول بهمرور کامل خواهد شد و ممکن است رتبهی فیلمها در جدول جابهجا شود. بعضی فیلمها مربوطند به سال ۲۰۱۷ ولی امسال دیده شدهاند (بهویژه در جشنواره جهانی فجر). برای فیلمهایی که کمتر از سه نفر آنها را دیدهاند رتبه در نظر گرفته نشده. تغییرات جدول با تغییر رنگ مشخص میشود. […]
وقتی پیرتر بودم
کوارونوما. بحثی دیرینه بین نظریهپردازان سینما هست دربارهی تجربهی مسافر قطار و چگونگی تاثیر این سفر بر شیوهی ادراک این مسافر، که پیشتر ادراک بصری کُندتری از جهان داشت و حالا قطار، در نقطهی عطفی، با سرعتی سه برابرِ کالسکه زمان و مکان را میربود و به تبعْ اثری عمیق بر ادراک بصریاش میگذاشت. […]
جدول ارزشگذاری فیلمهای ایرانی سال ۹۷
چند توضیح: ۱. این جدول بهمرور کامل خواهد شد. ممکن است فیلمهای تازه اکران شده به آن اضافه شوند، یا بعضی خانههای خالی توسط منتقدان پر شوند و جدول دچار تغییراتی شود. ۲. فقط فیلمهایی در معدلگیری قرار گرفتهاند که توسط دستکم سه نفر ارزیابی شدهاند. طبعا با پر شدن احتمالی خانههای خالی ممکن است […]
کوارون برای لوبسکی از فیلمبرداری «روما» میگوید
روما، فیلم زندگینامهای سیاه و سفید و تکاندهندهی آلفونسو کوارون از مکزیکوسیتی ۱۹۷۱، که گروههای متعدد منتقدان آن را به عنوان یکی از بهترینهای سال انتخاب کردهاند، بالاخره چهاردهم دسامبر به نتفلیکس آمد. یکشنبهی گذشته روی سن شلوغ استودیوی رالی در هالیوود، نویسنده-کارگردان- فیلمبردار سوالپیچِ رفیق قدیمی مدرسهی سینماییاش امانوئل «چیوو» لوبسکی شد، که در […]
گفتوگو با نوری بیلگه جیلان
اِمراه کولوکیسا (دبیر بخش فرهنگی): شخصیت سینان با بازی دوغو دمیرکُل تقریبا در هر صحنهای حاضر است و بیشتر بار فیلم را به دوش میکشد. میتوان گفت تا به حال کاراکتری تا به این حد پررنگ نداشتید… در عین حال او یکی از پیچیدهترین شخصیتهای کارنامهتان نیز هست. آیا هنگام خلق این شخصیت، به آدم بهخصوصی […]
اینجا و آنجا
Home: بهشت، زمين، خانه مادری، ايران، اصفهان صحنه تمام شده است و در انتهای صحنه زن كهنسال (مادر دكتر) روی يك راحتی نشسته، رو به دوربين و در سكوت به جايی روبهرويش خيره مانده. سكوت ادامه دارد و تصوير هم. و او با انگشتهايی كه احتمالا گذر زمان كج و معوجشان كرده روی دستهی چوبی […]
گفتوگوی مجید اسلامی با هومن سیدی
مغزهای کوچک زنگزده تازهترین فیلم هومن سیدی از مطرح ترین فیلمهای جشنواره فجر ۹۶ بود که در نمایش عمومی نیز با اقبال فراوان تماشاگران روبهرو شده است. پادکست تازهی سایت چهار به گفتوگو با هومن سیدی دربارهی این فیلم اختصاص دارد Views: 1519
پادکست دربارهی ماهنامه ۲۴
مدیریت موسسه همشهری اخیرا به شکلی غافلگیرکننده تصمیم گرفت اختیار هشت مجلهی این موسسه (از جمله ماهنامه سینمایی ۲۴ و همشهری داستان) را به بهانهی ضرردهی به بخش خصوصی (یک فرد حقیقی) واگذار کند. به این بهانه گفتوگویی انجام دادهایم با حبیبه جعفریان (دبیر تحریریه ۲۴ و نویسندهی همشهری داستان) و یحیی نطنزی (معاون سردبیر […]
درباره «وسترن» (والسکا گریسباخ)
یک: قصر تصور کنید پنهان شدهاید لای بوتهها و مکالمۀ آدمهایی را فالگوش ایستادهاید که زبان همدیگر را نمیفهمند. یکیشان آلمانیست و بقیه بلغارستانی. شما هم آلمانی میدانید و هم بلغاری. دستتان میآید که مرد آلمانی پیِ سیگار است، که زن مغازهدار بلغار از سیگار فروختن به او امتناع کرده و حالا دارد روستاییها را […]
روز بیخستگی دویدن، شب سرشکستگی*
نخستین حضورِ یاسر (امیر جدیدی) در عرقِ سرد از بیشترِ تماشاگران خنده میگیرد. با ظاهری آراسته رو به دوربین ایستاده و دارد با خوشرویی و متانت شعر میخواند. ظاهراً هیچ چیزِ خندهآوری وجود ندارد و آنچه میبینیم بازسازیِ وفادارانهی شوهای تلویزیونیست. سر و وضع و پوششِ مجری همان است که باید باشد و دایرهی لغات […]
پوست کندنِ پرتقال خیالی
نمیدانم اگر داستان را زودتر خوانده بودم دربارهی فیلم چه قضاوتی داشتم، چون تفاوتهای فیلم سوزاندن با داستان انبارسوزی موراکامی تکاندهنده است. داستان پر از جاهای خالیست که فیلمنامه آنها را پُر کرده و باعث شده همهچیز تفاوت عجیبی پیدا کند. در داستان راوی مردی سیویک ساله و متاهل است و با دختر بیست ساله […]
حرفهایی دربارهی «خواب زمستانی» نوری بیلگه جیلان
روز دوشنبه ۱۹ شهریور ۹۷ جلسهی نمایش فیلم و تحلیل فیلم «خواب زمستانی» نوری بیلگه جیلان به همت کیوان کثیریان در خانه هنرمندان برگزار شد. این فایل صوتی حرفهای من بود در آن جلسه. اداره جلسه بر عهده کیوان کثیریان است و حضار سوالهایی را مطرح کردند که به آنها پاسخ داده […]
برخاستن از خاکستر
گردِهمآییهایِ همکلاسیهای سابق در کُنه خود حرکتی آیینی برای متوقّف کردنِ زمان است. آدمهایی که مدّتهاست از یکدیگر دور افتادهاند، جمع شدهاند تا ــ به شکلی نمادین ــ به عقب بازگردند و شِمایی از دورانِ سپری شده بیافرینند. این بازگشت به گذشته قاعدتاً باید برای فرید خوشایند باشد چرا که یادآورِ روزهاییست که همه […]
نگاهی به «شمارهی 17 سهیلا» محمود غفاری
علاقهی سهیلا به رادیو به چشمِ مسعود غریب و دمده میآید. میگوید رادیو دورهاش گذشته و چیزیست دلخواهِ پیرمردها. سهیلا بیش از آنچه باید از طعنهی مسعود میرنجد. چرا؟ آیا اشاره به پیری او را یادِ سن و سال و فرصتهای هدر رفته انداخته؟ در نگاه اول شاید، امّا با تعمّقِ بیشتر پای دلایلِ پیچیدهتری […]
گفتوگو با ایلدیکو انیدی
ایلدیکو انیدی نویسنده و کارگردان پیشروی مجارستانیست. او بین ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۹ هفت فیلم بلند ساخته، از جمله قرن بیستم من که جایزه دوربین طلایی جشنواره کن را گرفت و سیمون جادوگر. هجده سال طول کشید تا دوباره بتواند فیلم بلند بسازد. طی این دوران دشوار، اچبیاو با او قرارداد بست تا نسخهی مجاری In […]
ترانهی فیلم «درباره جسم و جان»
(فایل موسیقی ظاهرا فقط در ویندوز پخش میشود) Laura Marling Lyrics “What He Wrote” Forgive me, Hera, I cannot stay He cut out my tongue There is nothing to say Love me, oh Lord He threw me away He laughed at my sins In his arms I must stay He wrote I’m broke Please send […]
«درباره جسم و جان» ایلدیکو انیدی – ۲
برخی فیلمها فقط قصه میگویند. برخی قصه را با تصویر میگویند. و فقط معدودی فیلمها تصویر را در جایگاهی شاید مهمتر از قصه مینشانند. اینها فیلمهاییاند که با تعریف کردن قصهشان نمیشود تجسمشان کرد. فیلمهایی که فقط باید دید. جایگاه والای استادان بزرگ تاریخ سینما برای من بیش از هر چیز به تصاویر فیلمهایشان ربط […]
به بهانهی «درباره جسم و جان» ایلدیکو انیِدی
زلزله آمده. ایستادهام دم در خانه و همسایهها را نگاه میکنم که سگ و گربه به بغل، صندوق ماشین را پر میکنند از پتو و رخت و لباس و راه میافتند، نمیدانم به کجا. برای این که حواسم را پرت کنم میچرخم در اینترنت و نگاه میکنم اگر یک زلزلۀ اساسی بیاید، چه فوتبالهایی را […]
به بهانهی «خریدار شخصی» الیویه آسایاس
1. آسایاس؛ از بابی مکگی تا پاخِلبل. در فضای سرد ساختمانی متروک در خارج شهر، گروهی از جوانهای عاشق موسیقی راک دههی هفتاد، جابهجا بشکههایی بزرگ افروختهاند و با آتش و مواد و موسیقی خود را گرم میکنند. دختر عصیانگر فراریِ فیلم را میبینیم با پسزمینهی آتشی که در یکی از بشکهها شعله میکشد. ترانهی […]
پادکست شماره ۳ برای جشنواره کن۲۰۱۸
Views: 1121
جدول ارزشگذاری نهایی جشنواره کن
این جدول ارزشگذاری نهاییست که برخی فیلمها در آن کمی تغییر کرده و فیلمهای روز هشتم به بعد اضافه شده. بهترتیب فیلمهای بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه و کن کلاسیک. Views: 1660
پادکست شماره ۲ جشنواره کن ۲۰۱۸
Views: 905
